Θύμισες του Καραβά μας

Της γιαγιάς οι θύμισες είναι ακόμα ζωντανές
______________________________

            Ένα απόγευμα που διάβαζα στο σπίτι, ζήτησα από τη γιαγιά να μου φτιάξει μια λεμονάδα φρέσκα, σπιτίσια, από αυτές που μόνο αυτή ξέρει να φτιάχνει. Όταν μου την έφερε, είδα στο πρόσωπό της ένα μειδίαμα που κάτι έκρυβε! Την ρώτησα αν έχει κάτι στο μυαλό της και μου απάντησε ότι καθώς έφτιαχνε τη λεμονάδα, πέρασαν από το μυαλό της σαν κινηματογραφική ταινία, θύμισες από το χωριό της, τον «πανέμορφο, μυρωμένο από λεμονανθούς», όπως είπε, Καραβά. Κατάλαβα ότι ήθελε πολύ να μοιραστεί αυτά που πέρναγαν από το μυαλό της μαζί μου και εγώ από την άλλη διψούσα να μάθω επιτέλους αυτά που έκρυβε η καλή μου γιαγιά στην ψυχή της. Την προσκάλεσα να καθίσει δίπλα μου, την αγκάλιασα και την παρακάλεσα να μου μιλήσει για το χωριό της και σαν χείμαρρος τότε ξεκίνησε να μου λέει:

«Ο Καραβάς εν ο πατέρας μου

το φως των αμμαθκιών μου

οι κλέφτες σαν τον κλέψανε

εχάθηκεν το φως μου.»

            Ακολούθως είπε: «Είμαι περήφανη για την καταγωγή μου! Η κωμόπολη Καραβά είναι αγκαλιασμένη από το βουνό του Πενταδακτύλου και την καταγάλανη θάλασσα. Το λιμανάκι του Καραβά μας στα πολύ παλιά χρόνια ήταν ιχθυοτροφείο. Τα πρώτα καράβια που έπλευσαν στο λιμανάκι τα κατασκεύασαν Καραβιώτες. Μια παράδοση λέει ότι ο Καραβάς πήρε το όνομά του από τα καράβια. Ο Καραβάς έχει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά ανέκαθεν, από τα πολύ παλιά χρόνια. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Μεζερκώτη χωσμένη στα ελαιόδεντρα, πολλά ξωκλήσια ορφανά, σβηστά, πονεμένα: Ο Άγιος Γεώργιος ο Σπηλιώτης, η Αγία Μαρίνα μας, η Παναγιά η Γαλατερούσα, ο Άγιος Αντώνης, ο Άης Αντριάς, οι Άγιοι Φάνωντες και ο Προφήτης Ηλίας, όλα βρίσκονται στο βουνό. Σαν βρεθείς στο προαύλιο της Αγίας Ειρήνης του Καραβά που βρίσκεται επίσης στο βουνό, μαγεύεσαι και δε θέλεις να φύγεις ποτέ! Ξεδιπλώνονται μπροστά σου τα καταπράσινα περιβόλια, τα σπίτια χωσμένα στο πράσινο, οι ανθισμένες λεμονιές και αμυγδαλιές… Μια εικόνα μαγική! Γέμιζαν τα πνευμόνια μας με τον καθαρό μυρωδάτο αέρα του βουνού και της θάλασσας. Στους πρόποδες του βουνού μας, το κεφαλόβρυσο, το δώρο της ζωής και της ύπαρξής μας! Τη δροσιά του να’ χα!

            Προς την παραλία, η αρχαία Λάμπουσα, γεμάτη από κάθε λογής αγριολούλουδα, ο τάφος της βασίλισσας, ο Άγιος Ευλάλιος που ήταν ο πρώτος επίσκοπος της Κύπρου και το μοναστήρι της Παναγιάς Αχειροποιήτου. Σ’ αυτό το μοναστήρι γινόταν μεγάλη πανήγυρις στις 15-16 Αυγούστου. Επίσης σ’ αυτήν την παραλία γίνονταν οι εκδηλώσεις του κατακλυσμού. Μαζεύονταν όλοι στην πλατεία για να πάρουν μέρος στα «τσιαττίσματα», στα «τριάππηδκια», στη «σκυταλοδρομία», στη «σακουλοδρομία», στις σούσες και σε τόσα άλλα…

            Το σπίτι μου, κληρονομιά από τον παππού μου Κωνσταντή Χατζηλυσάντρου, βρίσκεται στο μέσο του Καραβά στην ενορία της Παναγιάς της Ευαγγελίστριας. Την εκκλησία της ενορίας μας οι αττίλες τη μετέτρεψαν σε τζαμί. Είναι πολλές οι αναμνήσεις του Καραβά μου, αυτού του επίγειου παράδεισου!

            Η ζωή μου στον Καραβά προτού γίνει η εισβολή, ήταν μια ζωή αξέχαστη, ευτυχισμένη! Ζούσα με την οικογένειά μου, τον σύζυγό μου, τα τρία μου παιδιά και τους γονείς μου στο πατρικό μας σπίτι.

            Ο σύζυγός μου δούλευε καθώς και οι γονείς μου. Εγώ προσπαθούσα με πολλή αγάπη να μεγαλώσω τα αγαπημένα μου παιδιά: Γεωργία, Φρόσω και Γιάννη και να φροντίσω το σπίτι. Πηγαίναμε οικογενειακώς εκδρομές, σ’ όλα τα μέρη της Κύπρου μας, χαιρόμασταν τα καλοκαίρια μας στα γαλάζια νερά, στις υπέροχες θάλασσες του Καραβά μας. Αναπνέαμε τον καθαρό αέρα των μυρωμένων λεμονανθών και των αμυγδαλιών. Μαζεύαμε τα λεμόνια μας και τα πουλούσαμε. Επίσης μαζεύαμε τις ελιές μας που πάντα είχαμε από αυτές άφθονο χρυσό ελαιόλαδο για να τρώμε και να πουλούμε ακόμη. Τα περιβόλια μας φιλοξενούσαν όλα τα φρούτα: πορτοκάλια, μανταρίνια, μέσπιλα, φορμόζες, αμύγδαλα, καρυδάκια κ.ά. Όλα ποτισμένα από το γάργαρο νερό του κεφαλόβρυσου μας. Ήμασταν παρόντες σε όλες τις γιορτές του χρόνου όπου συμμετείχαμε κιόλας. Επίσης συμμετείχαμε σε ανθεστήρια, εκδηλώσεις της παράδοσής μας που αφθονούσαν στη μεγαλοπρέπειά τους.

            Τα δύο σχολεία μας καμάρωναν με τα λουλούδια τους και την ποιότητα της μάθησής τους! Στα διαλείμματα χαιρόσουν να ακούς τις χαρούμενες φωνές των παιδιών. Επίσης στις αυλές των σπιτιών μας μαζεύονταν όλα τα παιδάκια της γειτονιάς και έπαιζαν διάφορα παραδοσιακά παιχνίδια. Ήταν μια ζωή ανέμελη μα συνάμα και δημιουργική. Όλες οι νοικοκυρές έφτιαχναν σπιτικά εδέσματα, έπιναν τον καφέ τους και πάντα με το εργόχειρο στο χέρι. Άλλες έκαναν σμιλί, άλλες κεντούσαν και μερικές έκαναν φερβουλιτέ και πιπίλα! Ήταν μια ζωή απλή πλούσια σε χαρές και σε συναισθήματα αγάπης για όλους τους χωριανούς. Θα μπορούσα να μιλώ για ώρες. Δεν θα τέλειωνα ποτέ!

            Όταν πάτησαν το πόδι τους οι αττίλες στο πέντε μίλι του Καραβά μας, έσφαξαν και ατίμασαν αθώους ανθρώπους, λεηλάτησαν, τι και τι δεν έκαναν. Κράτησαν μια γραμμή και προχωρούσαν προς το βουνό. Τα αεροπλάνα σφυροκοπούσαν από τις 4:30 η ώρα το πρωί. Σκόρπιζαν τον θάνατο και την καταστροφή! Με την οικογένειά μου και τους συγγενείς μας κοιμόμασταν το βράδυ κάτω από τις λεμονιές, έχοντας μαζί μας και την ετοιμόγεννη κουνιάδα μας. Πολλά τα επακόλουθα. Τα παιδιά μας σταυροκοπιόνταν με το βλέμμα στον ουρανό! Δεν ξέραμε τι μας συνέβαινε και τι θα μας συμβεί ακόμα. Μέσα σε αυτή τη θύελλα μπήκαμε στο αυτοκίνητό μας και φύγαμε, δεν ξέραμε που πηγαίναμε. Δεν ήταν τίποτα βέβαιο. Ρώτησα εγώ: Που πάμε; Και ο σύζυγός μου, μου απάντησε: Θα πάμε Θεού θέλοντος στη Λεμεσό. Όπως και έγινε! Έτσι γλιτώσαμε!

            Φύγαμε με πόνο ψυχής προσπαθώντας να ηρεμήσουμε τα παιδιά μας, που φοβήθηκαν από τις βόμβες που αντηχούσαν παντού. Ήταν χαμός και θύελλα, αεροπλάνα τουρκικά πηγαινοέρχονταν συνέχεια. Τα βουνά γέμισαν φωτιές! Στο δρόμο μας κοντά στα Πάναγρα, χωριό της επαρχίας Κερύνειας, είδαμε μπροστά μας τέσσερις εθνοφρουρούς που έτρεξαν κοντά μας. Ήταν πολύ κουρασμένοι και πεινασμένοι! Τους δώσαμε νερό, δύο ψωμιά, δύο χαλούμια και ένα καρπούζι που είχαμε στο αυτοκίνητό μας! Μας ευχαρίστησαν και έφυγαν για το βουνό. Εμείς πήγαμε στη Μόρφου όπου μείναμε σε ένα πλινθόκτιστο σπιτάκι, μαζί με άλλες τρεις οικογένειες με παιδιά, που κατάγονταν από τον Άγιο Επίκτητο. Όλοι μαζί ήμασταν είκοσι τέσσερα άτομα, και μοιραζόμασταν μια κουζίνα, μια τουαλέτα και ένα μπάνιο! Μια εβδομάδα κοιμόμασταν στο πάτωμα και τρώγαμε ότι μπορούσαμε να βρούμε! Ακολούθως πήγαμε στη Λεμεσό, σε πολύ στενούς μας συγγενείς που μας συμπαραστάθηκαν πάρα πολύ, και τους είμαστε ευγνώμονες. Στη συνέχεια ενοικιάσαμε ένα σπίτι. Με την πάροδο του χρόνου για διάφορους λόγους αλλάξαμε εφτά σπίτια. Μια αρχή πολύ δύσκολη όσον αφορά τον τρόπο ζωής και το οικονομικό! Επειδή ο σύζυγός μου ήταν κυβερνητικός υπάλληλος πληρώναμε και 35 λίρες προσφυγικό! Αγωνίστηκα με όλη μου την οικογένεια για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Στη συνέχεια χτίσαμε δικό μας σπίτι και μέχρι τώρα μένουμε εκεί!

 
Για να προχωρήσετε κάντε κλικ στο πιο κάτω κουτί: